Sezon wakacyjnych podróży w pełni, jednak często zdarza się, że zamiast cieszyć się zasłużonym urlopem musimy się zmierzyć z problem opóźnionego lotu lub, co gorsza, jego całkowitego odwołania. Niejednokrotnie mamy też do czynienia z sytuacją, w której zostajemy umieszczeni w klasie innej, niż ta, w której zakupiliśmy bilet. Niezależnie od tego, czy podróżujemy wakacyjnie, czy biznesowo, takie sytuacje mogą przydarzyć się każdemu. To nie tylko niepotrzebny stres, ale i wymierne straty finansowe – odwołanie wycieczki lub pominięcia ważnego biznesowego spotkania. Co można zrobić w takiej sytuacji? Aplikant radcowski Agata Majewska z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Ślązak, Zapiór i Wspólnicy z Katowic przygotowała specjalne zestawienie rozwiązań prawnych przysługujących pasażerowi linii lotniczych.
Prawa pasażera linii lotniczych
Opóźniony albo odwołałby lot, czy umieszczenie w klasie innej, niż ta wynikająca z zakupionego biletu to sytuacje, które nie są bez wyjścia. – Każde z tych zdarzeń może rodzić odpowiednie uprawnienia po stronie pasażera, bowiem ma on do dyspozycji szereg rozwiązań prawnych, które będą dla niego pomocne – wskazuje Agata Majewska, aplikant radcowski z Kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy. Niemniej ustalenie odpowiedzialności przewoźnika lotniczego oraz uzyskanie rekompensaty za poniesione szkody, pomimo ujednoliconych na terenie Unii Europejskiej przepisów w tym zakresie, są często procesem żmudnym i długotrwałym.
1. Opóźniony lub odwołany lot
W razie odwołania lotu pasażerowi przysługuje odszkodowanie w wysokości od 250 do 600 euro. Niezależnie od tego, pasażer ma prawo do wyboru pomiędzy:
zwrotem pełnej kwoty biletu w ciągu 7 dni, za część odwołanej podróży oraz za część lub części już odbyte, o ile lot nie służy już pierwotnemu planowi podróży;
zmianą planu podróży, na podobnych warunkach, do miejsca docelowego – w najwcześniejszym możliwym terminie;
zmianą planu podróży, na podobnych warunkach, do miejsca docelowego – w późniejszym dogodnym dla pasażera terminie, w zależności od dostępności wolnych miejsc.
Opóźnienie lotu uprawnia pasażera również do otrzymania posiłku oraz napojów – w ilościach odpowiednich do czasu oczekiwania na transfer. Uprawnienia te przysługują jednak dopiero, jeśli opóźnienie przekracza:
co najmniej 2 godziny w przypadku lotów do 1500 km;
co najmniej 3 godziny w przypadku wszystkich lotów wewnątrz Unii Europejskiej powyżej 1500 km i wszystkich innych lotów od 1500 km do 3500 km;
co najmniej 4 godziny w przypadku wszystkich innych lotów.
W przypadku kiedy opóźnienie przekracza 1 dzień, konieczne jest zapewnienie zakwaterowania w hotelu oraz transport pomiędzy lotniskiem a miejscem noclegu.
2. Umieszczenie w innej klasie niższej
Zdarzyć może się tak, że pasażer zostanie umieszczony w klasie niższej niż ta, na którą zakupił bilet. Wówczas przewoźnik ma obowiązek dokonania zwrotu od 30% do 75% ceny – w zależności od długości lotu.
Warto zapamiętać, że omyłkowe umieszczenie w klasie wyższej niż wskazuje na to posiadany bilet przez personel lotniskowy nie może natomiast rodzić po stronie pasażera obowiązku dopłaty różnicy ceny.
3. Prawo do reklamacji i skarg
Każdy pasażer, w razie odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lotu lub jego opóźnienia o co najmniej 2 godziny, powinien otrzymać od przewoźnika lotniczego pisemną informację o przepisach na temat odszkodowania i przysługującej mu pomocy zgodnie z rozporządzeniem 261/2004/WE.
Dochodzenie tych świadczeń możliwe jest poprzez zgłoszenie pisemnej reklamacji do przewoźnika lotniczego, który ma 30 dni na jej rozpatrzenie. Jeśli przewoźnik lub sprzedawca biletów nie odniesie się do zgłoszenia w tym okresie, uważa się, że uznał reklamację i zobowiązuje się do zrealizowania naszego żądania.
4. Rzecznik Praw Pasażera
W przypadku niezadowalającego sposobu rozpatrzenia reklamacji, pasażer może zwróć się o pomoc w rozwiązaniu sporu do Rzecznika Praw Pasażerów.
Tym samym, ułatwieniem i wsparciem dla pasażerów pozostających w sporze z liniami lotniczymi ma być powołany 1 kwietnia 2019 r. przy Prezesie Urzędu Lotnictwa Cywilnego Rzecznik Praw Pasażera. Głównym zadaniem tego podmiotu jest przede wszystkim prowadzenie postępowań polubownych pozwalających rozwiązanie konfliktu dotyczącego nienależycie zrealizowanej usługi lotniczej poza salą sądową. Ma to na celu oszczędność czasu oraz środków finansowych w razie początkowego nieuwzględnienia reklamacji przez przewoźnika, organizatora turystyki lub sprzedawcę biletów. Korzystać w tego rozwiązania mogą wszyscy pasażerowie będący konsumentami, a więc korzystający z usług lotniczych bez związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą.
Wniesienie wniosku o wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem inicjuje proces mający na celu polubowne rozwiązania sporu z przewoźnikiem. Może ono w szczególności zakończyć się ugodą, określającą warunki zaspokojenia roszczeń nieusatysfakcjonowanego klienta. Co istotne, postępowanie przed Rzecznikiem nie pociąga za sobą kosztów, zarówno dla konsumenta, jak i dla przedsiębiorcy. Jednak cechuje się ono całkowitą dobrowolnością, co oznacza, iż może toczyć się wyłącznie za zgodą obydwu stron sporu – przewoźnik może tym samym się nie zgodzić tego typu rozwiązanie.
5. Kiedy roszczenia nie przysługują?
Warto pamiętać, że nie każde utrudnienie w podróży powoduje odpowiedzialność przewoźnika lub sprzedawcy biletów lotniczych. Żądanie wypłaty odszkodowania nie jest możliwe w przypadkach:
nadzwyczajnych okoliczności – takich jak m.in. destabilizacja polityczna, warunki meteorologiczne, zagrożenie bezpieczeństwa lotu, strajki, niespodziewane wady samolotu;
lotów czarterowych;
uzasadnionej odmowy przyjęcia na pokład samolotu – zwłaszcza, gdy przyczyną są okoliczności dotyczące zdrowia pasażera, wymogów bezpieczeństwa lub niewłaściwych dokumentów podróżnych.
Koncentrując swoją uwagę głównie nad wyborem linii lotniczych i destynacji, nie zapominajmy o zaznajomieniu się z prawami, jakie przysługują pasażerom, a co za tym idzie możliwością uzyskania rekompensat w przypadku zajścia zdarzeń utrudniających bądź uniemożliwiających lot.